इन्द्रायणी देवीको कथा : आस्था र समृद्धिको प्रतीक

–तीर्थ श्रेष्ठ
काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकामा अवस्थित इन्द्रायणी मन्दिर, जसलाई स्थानीय भाषामा ल्हुति अजिमा पनि भनिन्छ, एक ऐतिहासिक र सांस्कृतिक धरोहरको रूपमा परिचित छ । यो मन्दिरको इतिहास १० औं शताब्दीको लिच्छवीकालमा पुग्दछ, जब राजा गुणकर्मदेवले यसलाई निर्माण गरेका थिए ।
कथा अनुसार ः
इन्द्रायणी देवीलाई अष्टमात्रिकाका आठ देवतामध्ये एक मानिन्छ । उनको पूजा विशेष गरी नवरात्रीमा गरिन्छ, र इन्द्रायणी जात्रा काठमाडौंको एक महत्वपूर्ण सांस्कृतिक पर्व हो । यस जात्रामा देवीको मूर्तिलाई पालकीमा राखेर नगर परिक्रमा गरिन्छ, र विभिन्न धार्मिक अनुष्ठानहरू सम्पन्न गरिन्छ ।
जात्राको महत्व ः
इन्द्रायणी देवीको पूजा र जात्राले काठमाडौं उपत्यकाका धार्मिक र सांस्कृतिक जीवनमा महत्वपूर्ण स्थान ओगटेको छ । उनको पूजा गर्दा भक्तजनहरूले मानसिक शान्ति, रोग हरण र समृद्धिको कामना गर्छन् ।
ल्हुति अजिमा अर्थात् इन्द्रायणी देवी मनको इच्छा पु¥याउने देवी हुन् । “जय मां इन्द्रायणी” भन्नाले केवल एक धार्मिक उद्घोष मात्र होइन, यो नेपालका धार्मिक र सांस्कृतिक धरोहरको सम्मान र संरक्षणको प्रतीक पनि हो ।